Mini Mini Masterclass | De Knip

Bij een episiotomie (meestal een knip genoemd, of epi) wordt met een schaar de huid en spierlaag van de bekkenbodem ingeknipt, waardoor er meer ruimte ontstaat voor de baby om geboren te worden. De plek van de knip wordt altijd eerst verdoofd waardoor je er zo min mogelijk van voelt. De knip kan gezet worden door een verloskundige of een arts en kan dus ook thuis gezet worden.

Door de knip maak je letterlijk meer ruimte, vergelijk het maar met een coltrui die je net niet over je hoofd heen krijgt, een knipje in de col en het lukt wel.

Angstbeeld
Een knip in je vagina met een schaar is voor veel zwangeren een angstbeeld. Een bekend gegeven uit de psychologie is, hoe meer informatie je hebt, hoe meer dat angstreducerend zal werken en het controlegevoel vergroot. Dit is bij uitstek zo bij de knip.

Wanneer een knip gezet wordt treed er schade op aan het lichaam die vaker problemen geeft bij de vrouw dan wanneer er een spontane scheur in het perineum optreedt. Zo hebben vrouwen die worden ingeknipt vaker en langer pijn, meer bloedverlies, vaker pijn rondom het vrijen, en vaker een lage spierspanning in de bekkenbodem dan vrouwen die inscheuren.

Terughoudend zijn loont
Voorheen was de gedachte dat een knip het risico op diep inscheuren, schade aan de bekkenbodem en problemen bij de baby zou verminderen. Daarmee was het rond 1980 een bijna routinematige ingreep. Inmiddels is er meer duidelijkheid over de negatieve gevolgen van de knip en is het advies in alle richtlijnen om terughoudend te zijn met de knip.

In Nederland wordt bij 29% van de geboortes van een eerste kind een knip gezet. Opvallend is dat er grote verschillen zijn per regio. Ook tussen landen zijn grote verschillen. Zo blijft in Scandinavië het percentage knippen ruim onder de 10%

De juiste indicatie
Over de reden om een knip te zetten is veel discussie. Waar iedere zorgverlener het over eens is is dat als de conditie van de baby er om vraagt een knip zinvol kan zijn. Dus wanneer je kindje in nood is, is een knip, al dan niet met een kunstverlossing als een vacuüm een goede indicatie.

Alle andere redenen om een knip te zetten kunnen niet goed wetenschappelijk onderbouwd worden. Dat maakt het bij uitstek belangrijk om hulpverleners te bevragen over de reden van het zetten van een knip op dat moment en de mogelijke alternatieven. Meebeslissen is heel belangrijk voor je eigen autonomie. En er is expliciete toestemming van jou nodig om de knip te mogen zetten. Dus als je de reden niet goed begrijpt dan is vragen stellen nuttig en kan aanzetten tot klinisch denken. Zo kunnen er alternatieven worden bedacht zoals meekijken met een spiegeltje, weeënopwekkers starten of van houding veranderen, waardoor er een weldoordachte beslissing kan worden genomen waar jij ook achter kan staan.

Meebeslissen
Goed geïnformeerd worden en ruimte om om alternatieven te vragen zijn dus erg belangrijk. niet alleen verkleint dit het risico op een traumatische ervaring, er is bij de knip bij uitstek ruimte voor discussie, omdat de wetenschappelijke onderbouwing van het nut niet zo sterk is en voor interpretatie vatbaar.