Mini Mini Masterclass | Erkennen & Gezag

Samen een baby krijgen is voor de meeste mensen uber romantisch. Met de komst van de baby zijn er allerlei zaken om over na te denken, jaja, ook de kleur van de kinderkamer en welke naam jullie de baby gaan geven, maar al bij de keuze van de achternaam worden zaken plastischer en komen er ook juridische zaken om de hoek kijken. 

Burgelijke Stand

Om maar meteen van het achternamen-bruggetje gebruik te maken: Napoleon Bonaparte regeerde slechts 3 jaar in Nederland, van 1810 tot 1813, toch hebben wij nog steeds te maken zijn erfenis; de burgerlijke stand. Heel lang was dit een vrij statisch gegeven, je was alleenstaand, gehuwd of ongehuwd. Een kind kreeg automatisch de achternaam van de vader. En zo zaten er nog meer geschreven en ongeschreven regels aan vast. Zo kon een kind wanneer geboren uit een huwelijk rekenen op een hoop beschermende regelgeving, maar als een onwettig kind had je behalve een stigma ook veel minder rechten. 

1998!

Pas heel recent is er enige verandering gekomen in deze regelgeving. zo werd in 1998! pas de term onwettig kind afgeschaft,  is er ook sindsdien een geregistreerd partnerschap mogelijk, en sinds 1 april 2001 kan een huwelijk ook worden aangegegaan door twee personen van gelijk gesclacht. vervolgens ging er nog eens 13 jaar overheen  voordat het mogelijk was  om als niet-barende vrouw je kind te mogen erkennen. Op 1 april 2014 is de wet Lesbisch ouderschap ingevoerd. 

Erkennen, Gezag, Juridisch ouder, vaak verdiep je je 1x in de situatie die voor jou geldt om er vervolgens liefst nooit meer aan te denken. Vanaf dat moment zijn dingen gewoon als vanzelfsprekend. Toch raken al die zaken aan belangrijke fundamenten.

Niet meer dan twee ouders

Een kind heeft maximaal twee juridische ouders. Er is vooralsnog geen ruimte voor een extra ouder, wat regenbooggezinnen in de kou zet.

Ouderschap ontstaat altijd voor degene die een kind baart, ook als het een draagmoeder betreft. De tweede ouder kan via verschillende wegen ouder worden: voor mannen door getrouwd, of geregistreerd partner te zijn. Voor vrouwen geldt dat het alleen automatisch via rechtswege gaat wanneer je getrouwd of geregistreerd partner bent EN je een anonieme donor hebt.

Wanneer je niet getrouwd bent en geen geregistreerd partners dan kun je voor het ouderschap in aanmerking komen door te erkennen of te adopteren. Maar pas op: De keuze voor één van deze twee opties is onomkeerbaar! Je kan je kind niet meer adopteren als je eenmaal erkent hebt. Wat voornamelijk voor je rechten in het buitenland verstrekkende gevolgen kan hebben.

Nieuwe regels

Sinds 1 januari 2023 is het zo dat je met het erkennen van het kind ook direct het gezag krijgt, wat je voorheen nog na de geboorte moest aanvragen bij de rechter. Gezag is tijdelijk tot het kind 18 jaar is. Bij gezamenlijk gezag krijgt de partner alle rechten die de barende ouder ook heeft, en mag dus als wettelijk vertegenwoordiger optreden, bijv bij  financiële zaken. Ook mag de partner allerlei beslissingen nemen ten aanzien van het kind, bijvoorbeeld over medisch handelen. Gezaghebbers zijn ook onderhoudsplichtig tot de leeftijd van 21 jaar. 

Minder leuk om over na te denken maar wel zo belangrijk, zonder gezag trek je bij scheiden aan het kortste eind. 

Ondanks dat de wet Lesbisch ouderschap volgend jaar al 10 jaar bestaat, zijn de regels en mogelijkheden niet altijd even duidelijk en meer passend bij het heteronormatief karakter, waardoor je geregeld bij instanties zult horen; huh, maar zo gaat dat normaal niet. Of het past niet in het systeem: Computer says no.

Step up your game

Het zou de overheid sieren om vaart te maken met een vooruitstrevend beleid ten aanzien van ouderschap voor alle ouders en niet enkel te leunen op het pionieren van de queer-community.