Mini Mini Masterclass | Lage Apgar Score

Hallelujah, de baby is geboren, de grote opluchting is daar. Je baby wordt bij je op de borst gelegd en terwijl jullie proberen te bevatten dat de wereld voorgoed veranderd is, tikt de tijd gewoon door en krijgt jullie baby na 1 minuut op deze aardkloot al het eerste rapport cijfers toebedeeld. 

De apgarscore. 

De apgar score zegt iets over de conditie van jullie baby. Er zijn 10 punten te verdienen, verdeeld over 5 categorieën: Te weten ademhaling, hartslag, de kleur van de baby, de tonus of spierspanning en reactie op prikkels.

Aangezien dit allemaal rondom 1 minuut na de geboorte gebeurd, maak je dit als ouders vaak niet bewust mee, omdat jullie nog full-blown in de aardverschuiving zitten. 

Grote transitie

Maar voor dat dat eerste rapportcijfer wordt gegeven krijgen baby’s een minuut de tijd om te landen. Er gebeurd namelijk nogal veel in een baby-lijf om de overgang van baarmoeder naar landleven te maken. Zo verandert er van alles in de circulatie van de baby; er vloeit geen bloed meer terug naar de placenta, de bloedsomloop in het hart verandert door het sluiten van structuren en de longen met al zijn minuscule longblaasjes moeten ontvouwen, terwijl het laatste vruchtwater opgenomen moet worden in de wanden van de longen. Dat zijn nogal wat aanpassingen en daar krijg je dus ook even de tijd voor.

Extra waakzaam

Baby’s waar een krappe score van verwacht wordt omdat het einde van de bevalling al een verslechterde conditie liet zien, worden nog scherper in de gaten gehouden. Zo gauw als de baby bij de ouder op de buik gelegd is wordt de baby drooggewreven, waarbij de hulpverlener voelt of de baby slap is, danwel of ie op prikkels reageert. Wanneer de baby slap is, geen reactie geeft en niet huilt wordt de minuut verder niet afgewacht, omdat ingrijpen nodig is. 

ABC Airway, Breathing, Circulation

Ingrijpen betekent dat er focus is op deze primaire eerste ondersteuning. Is de ademweg open? Soms moet de baby uitgezogen worden, wat ook een vorm van prikkeling geeft, waardoor baby’s soms daarna zelfstandig gaan ademen. Wanneer dat niet gebeurd, dan wordt er overgegaan op beademing. Dit is nog niet hetzelfde als reanimatie, maar shit he, het zal je als ouders enorme schrik om het hart geven op het moment dat je een beademingsballon op je baby geplaatst ziet worden.

Beademingen

Primair is er bij baby’s een probleem met de ademhaling, en moeite met het maken van de transitie. Door de actieve druk die het blazen met de ballon geeft, ontvouwen de longblaasjes zich versneld, wordt het bloed van zuurstof voorzien en vaak geeft dat prikkeling aan het ademhalingscentrum om zelfstandig te gaan ademen.  Indien de baby alleen hulp nodig heeft door wat beademing, dan zal de baby relatief snel roze kleuren en na  5 beademingen op gang komen. Dit is snel, maar het zal voelen alsof de secondes voorbij kruipen, alsof er een vacuüm is waarin gedachtes, geluiden en gevoelens vertraagd doorkomen. Een tijd die je soms daarna nog vaak zal herleven omdat het een forse kras op de ziel kan geven, omdat je voelt dat het leven aan een zijde draadje hangt. 

Aanzwengelen

Realiseer je dat pasgeborenen immens krachtige gezonde wezentjes zijn die ook na een stressvolle bevalling met deze ademhalingshulp nog steeds vallen onder baby’s die een prima start maken. Vaak is de apgarscore na 5 minuten boven de 7, en hoeft er geen extra actie genomen te worden. Fysiek dan, mentaal is het goed om hier veel over te praten en of uitleg over te krijgen als je het als traumatisch hebt ervaren. 

Reanimatie

Indien de hartslag van de baby onder de 60 slagen is, zal de baby ook echt gereanimeerd moeten worden, door middel van hart compressie en moet er extra hulp komen. 

De verloskundige die bij je thuis de bevalling begeleidt is net zo vaardig in deze handelingen, als wanneer je in het ziekenhuis bevalt. Gelukkig is een reanimatie na een gezonde zwangerschap echt een zeldzaamheid, maar het kort ondersteunen van de baby in de transitie komt in ongeveer 10% van de gevallen voor.

Navelstreng intact houden

Op het moment lopen meerdere studies naar het opvangen van de baby, zowel voldragen baby’s als prematuur geboren baby’s, waarbij de navelstreng niet doorgeknipt wordt. De logische gedachte is, dat er nog steeds waardevolle zuurstof via de navelstreng de baby bereikt, terwijl er ondertussen de noodzakelijk hulp aan de baby gegeven kan worden. 

Het dicht bij de ouders in de buurt uitvoeren van de opvang en het intact laten van de navelstreng voor extra zuurstoftoediening, het kan bijna niet anders dan dat dit zowel fysiek als emotioneel voordelen met zich meebrengt. Laten we hopen dat dit snel wetenschappelijk bewezen wordt, waarna het op grote schaal wordt doorgevoerd en kijken waar mogelijk hier al voordeel mee te behalen valt.